Jakie uprawnienia ma notariusz?

Profesję notariusza kojarzymy przede wszystkim ze sporządzaniem aktów notarialnych, tymczasem zakres czynności notarialnych jest znacznie szerszy. W dalszej części tekstu dowiesz się, jakie uprawnienia ma notariusz.

Uprawnienia notariusza: akt notarialny

Szczegółowe uprawnienia notariusza regulowane są przez przepisy Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 164). W świetle prawa notariusz powołany jest do dokonywania czynności, które mogą lub muszą mieć formę notarialną. Są to wszelkiego rodzaju akty prawne, a więc wszystkie dokumenty, które poświadczają wykonanie określonych czynności prawnych. Przykładowo, niektóre umowy nie mogą nabrać mocy prawnej bez sporządzenia aktu notarialnego. Notariusz sporządza taki akt, jeśli wymaga tego przepis prawa lub taka jest wola stron (sporządzony u notariusza akt jest pewnego rodzaju zabezpieczeniem dla stron). Dopiero wtedy dany dokument nabiera charakteru urzędowego.

Dokumenty, które dla swojej ważności muszą być sporządzone przez notariusza, to m.in.: pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej, dla której wymagana jest forma aktu notarialnego, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości i umowa przenosząca własność w wykonaniu istniejącego zobowiązania, oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, umowa spółki komandytowej, umowa lub akt założycielski spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, intercyza itd.

U notariusza można też sporządzić testament. Przygotowanie ostatniej woli w formie aktu notarialnego daje gwarancję, że zostanie ona wykonana w całości, a dokument będzie sporządzony w sposób odpowiedni, a więc niebudzący wątpliwości. Oprócz tego oryginał testamentu jest przechowywany u notariusza, więc nie ma obaw, że ulegnie zniszczeniu lub zagubieniu.

Notariusz sporządza akty poświadczenia dziedziczenia ustawowego oraz testamentowego (z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych). Zajmuje się sporządzaniem poświadczenia własnoręczności podpisu, zgodności odpisu, wyciągu lub kopii z okazanym dokumentem, daty okazania dokumentu, pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu.

W kancelarii notarialnej możemy też sporządzić wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów. Na życzenie stron notariusz przygotowuje akty, oświadczenia oraz inne dokumenty, a także spisuje protokoły formie aktu notarialnego. Do innych czynności notarialnych zaliczamy też sporządzenie protestów weksli i czeków, a także przechowywanie przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych.

Jak sprawdzić, czy notariusz ma stosowne uprawnienia zawodowe?

Osoba świadcząca usługi jako notariusz musi nie tylko ukończyć studia magisterskie na kierunku prawo, ale również odbyć aplikację notarialną i zdać egzamin notarialny. Każdy notariusz powoływany jest przez Ministra Sprawiedliwości. Dopiero po złożeniu ślubowania i uzyskaniu legitymacji z samorządu notarialnego można wykonywać zawód notariusza.

Aby sprawdzić, czy notariusz posiada wszystkie wymagane uprawnienia, należy sprawdzić wykaz notariuszy w stosownej izbie notarialnej. Izby notarialne i Krajowa Rada Izby Notarialnej wchodzą w skład Samorządu notarialnego. W pierwszej kolejności trzeba więc ustalić izbę właściwą dla siedziby notariusza, a następnie skontaktować się z nią telefonicznie lub pozyskać informacje ze strony internetowej. Jeśli notariusz jest uwzględniony w wykazie, oznacza to, że ma on prawo do wykonywania czynności notarialnych, nie został zawieszony, odwołany ani nie zrezygnował z funkcji notariusza.

Lista notariuszy dostępna jest też na stronie Rady Izby Notarialnej.

Opłaty notarialne. Czym jest taksa notarialna? Przeczytaj na naszym blogu